Współczesny sport stawia przed zawodnikami bardzo wysokie i zróżnicowane wymagania w zakresie poziomu poszczególnych zdolności motorycznych, w tym siły mięśniowej (Sozański 1999, Trzaskoma Z., Trzaskoma Ł 2001). W piłce nożnej, charakteryzującej się kompleksowym występowaniem zdolności motorycznych, nie wydaje się celowe faworyzowanie tylko jednej z nich. Trening siły mięśniowej w tej dyscyplinie sportu, ma na celu przygotowanie zawodnika do walki sportowej w czasie gry. Siła jest zdolnością do pokonywania oporów zewnętrznych lub przeciwstawiania się im kosztem wysiłku mięśniowego (Sozański 1999). Siłowe zdolności motoryczne kształtują się wraz z rozwojem osobniczym zawodnika. Rozwój ten charakteryzuje się zmiennym tempem wzrostu różnych narządów i układów. Za wiek ukończenia procesów wzrostowych można przyjąć 17-18 lat, ale niekiedy zdarzają się przypadki przesunięcia tej granicy nawet do 22 roku życia. Powyższe uwagi przemawiają za tym, aby maksymalnych i intensywnych ćwiczeń siłowych, ukierunkowanych na szybki rozwój siły, nie rozpoczynać przed czasem pełnego ukształtowania układu kostnego (Sozański, Tomaszewski 1995, Lasocki 1998, Bora 2007). Przed przystąpieniem do treningu siłowego należy pamiętać o przestrzeganiu następujących zasad i wskazań: wiek – należy dokładnie dobierać parametry obciążenia w stosunku do wieku zawodników poziom wyszkolenia sportowego - na bazie wszechstronnego przygotowania siłowego powinien opierać się dalszy trening siły mięśniowej kolejność ćwiczeń w jednostce treningowej - należy stopniować intensywność wysiłku obciążenie treningowe - musi być dostosowane do odpowiednich okresów treningowych, indywidualnych możliwości ćwiczących, określonych zadań szkoleniowych przerwy wypoczynkowe - w zależności od rodzaju zdolności siłowych, jakie kształtujemy, występuje zróżnicowanie w przerwach pomiędzy ćwiczeniami Odpowiednie zaplanowanie i zastosowanie powyższych zasad oraz wskazań treningu siłowego, umożliwi osiągnięcie zamierzonych celów szkoleniowych. Siłowe zdolności motoryczne są kształtowane głównie przez przezwyciężanie zewnętrznych oporów. Ich źródłem mogą być: • pokonywanie masy własnego ciała • współćwiczący • piłki lekarskie • gumy Do kształtowania siłowych zdolności motorycznych młodych zawodników, można stosować również inny, łatwo dostępny i uniwersalny sprzęt sportowy (np. ławeczki gimnastyczne, hantle, kamizelki z obciążeniem) oraz różnego rodzaju trenażery. Dokładny opis wykonania ćwiczeń oraz rysunki objaśniające, które mięśnie są wzmacniane, pozwala na szerokie zastosowanie tego typu urządzeń wśród początkujących. Bardzo często, kształtowanie siłowych zdolności motorycznych, związane jest wyłącznie z ćwiczeniami ze sztangą. Niestety, jest to znaczne uproszczenie, a nieumiejętne stosowanie tego sprzętu może doprowadzić do przeciążeń i urazów, zagrażających bezpieczeństwu oraz zdrowiu młodych sportowców (Bora 2018). Przed przystąpieniem do ćwiczeń ze sztangą, młodzi zawodnicy muszą posiadać już odpowiedni poziom siłowych zdolności motorycznych. Jest to niezbędne, aby rozpocząć takie ćwiczenia. Zanim do szkolenia sportowego wprowadzimy sztangę, należy pamiętać, że wcześniej musimy nauczyć młodych zawodników techniki wykonywania poszczególnych ćwiczeń. Do tego celu, należy wykorzystać tzw. sprzęt zastępczy. Taki sposób postępowania pozwoli uniknąć przeciążeń oraz kontuzji, które bardzo często są konsekwencją źle wykonanych ćwiczeń (braki techniczne) oraz źle dobranych obciążeń (za duży ciężar). Należy podkreślić, że w treningu kształtującym siłowe zdolności motoryczne, powinniśmy wykorzystywać różnych sprzęt oraz różne środki treningowe. Będzie on wtedy efektywniejszy i bardziej wszechstronny.

Piotr Bora

*Piśmiennictwo dostępne u autora opracowania