W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp w sporcie wyczynowym. Osiągnięto wyniki sportowe, które jeszcze kilka lat temu wydawały się nierealne (Bora 2007)*.
Decydującym czynnikiem rozwoju sportowego jest trening. Istnieje wiele określeń, czy definicji treningu. Jedna z nich mówi, że trening - jest to syntetyczna działalność sportowca o długim czasie trwania, zindywidualizowana, mająca charakter progresywny, której celem jest kształtowanie fizjologicznych i psychologicznych funkcji człowieka, służących do określonych zadań (Bompa 1990).
Teoria i metodyka treningu jest ciągle wzbogacana o inne nauki (np. fizjologia, biomechanika, antropomotoryka, psychologia), bez których nie byłby możliwy postęp i rozwój poszczególnych dyscyplin, czy konkurencji sportowych.
Wyróżniamy następujące etapy treningu sportowego:
Wszechstronny
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń sprawności ogólnej, głównie w formie gier i zabaw ruchowych • Nie występuje okresowość, charakterystyczna dla późniejszych kategorii wieku • Proces szkolenia sportowego oparty jest o rytm pracy szkoły Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Rozpoznanie potencjału ruchowego ucznia-zawodnika. 2. Kształtowanie podstawowych umiejętności ruchowych oraz zainteresowań młodych sportowców. Ukierunkowany
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń sprawności ogólnej oraz ćwiczeń zbliżonych do przyszłej specjalizacji sportowej • Proces szkolenia oparty jest o rytm pracy szkoły, ale występuje już okresowość treningu Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Kształtowanie rozpoznanego potencjału ruchowego ucznia-zawodnika. 2. Kształtowanie podstawowych umiejętności ruchowych, ukierunkowanych na przyszłą specjalizację sportową. 3. Zwiększenie ilości ćwiczeń nauczających technikę. 4. Wprowadzanie podstaw taktyki danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej. Specjalny
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń ukierunkowanych i specjalnych, charakterystycznych dla danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej • Proces szkolenia oparty jest o okresowość treningu, z zachowaniem pełnej struktury szkolenia sportowego Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Doskonalenie rozpoznanego potencjału ruchowego. 2. Doskonalenie umiejętności ruchowych, związanych z daną dyscypliną, czy konkurencją sportową. 3. Wstępna indywidualizacja procesu treningu sportowego. Mistrzowski
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń specjalnych, charakterystycznych dla danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej • Proces szkolenia jest silnie zindywidualizowany i oparty o okresowość treningu Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Doskonalenie umiejętności ruchowych, związanych z daną dyscypliną, czy konkurencją sportową. 2. Uzyskanie maksymalnego poziomu wytrenowania. 3. Uzyskanie najlepszych wyników sportowych na imprezach głównych (np. igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata). 4. Powtarzalność sukcesów sportowych. Przedstawione etapy treningu sportowego, rozpoczynają się w różnym wieku w zależności od dyscypliny sportu. Jednak zawsze należy pamiętać, aby w szkoleniu sportowym zachować powyższe etapy treningu.
Wyróżniamy następujące etapy treningu sportowego:
Wszechstronny• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń sprawności ogólnej, głównie w formie gier i zabaw ruchowych • Nie występuje okresowość, charakterystyczna dla późniejszych kategorii wieku • Proces szkolenia sportowego oparty jest o rytm pracy szkoły Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Rozpoznanie potencjału ruchowego ucznia-zawodnika. 2. Kształtowanie podstawowych umiejętności ruchowych oraz zainteresowań młodych sportowców. Ukierunkowany
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń sprawności ogólnej oraz ćwiczeń zbliżonych do przyszłej specjalizacji sportowej • Proces szkolenia oparty jest o rytm pracy szkoły, ale występuje już okresowość treningu Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Kształtowanie rozpoznanego potencjału ruchowego ucznia-zawodnika. 2. Kształtowanie podstawowych umiejętności ruchowych, ukierunkowanych na przyszłą specjalizację sportową. 3. Zwiększenie ilości ćwiczeń nauczających technikę. 4. Wprowadzanie podstaw taktyki danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej. Specjalny
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń ukierunkowanych i specjalnych, charakterystycznych dla danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej • Proces szkolenia oparty jest o okresowość treningu, z zachowaniem pełnej struktury szkolenia sportowego Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Doskonalenie rozpoznanego potencjału ruchowego. 2. Doskonalenie umiejętności ruchowych, związanych z daną dyscypliną, czy konkurencją sportową. 3. Wstępna indywidualizacja procesu treningu sportowego. Mistrzowski
• Cele i zadania realizowane są poprzez stosowanie ćwiczeń specjalnych, charakterystycznych dla danej dyscypliny, czy konkurencji sportowej • Proces szkolenia jest silnie zindywidualizowany i oparty o okresowość treningu Podstawowe zadania szkoleniowe: 1. Doskonalenie umiejętności ruchowych, związanych z daną dyscypliną, czy konkurencją sportową. 2. Uzyskanie maksymalnego poziomu wytrenowania. 3. Uzyskanie najlepszych wyników sportowych na imprezach głównych (np. igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata). 4. Powtarzalność sukcesów sportowych. Przedstawione etapy treningu sportowego, rozpoczynają się w różnym wieku w zależności od dyscypliny sportu. Jednak zawsze należy pamiętać, aby w szkoleniu sportowym zachować powyższe etapy treningu.
Bora Piotr
*Piśmiennictwo dostępne u autora opracowania
