Uzyskanie stabilnej, a zarazem wysokiej formy sportowej zawodnika uzależnione jest od właściwej struktury całorocznego treningu, czyli podziału na mniejsze, łatwiejsze do prowadzenia i kontroli okresy szkolenia sportowego (m.in. Bompa 1990, Naglak 1999, Sozański, Witczak, Starzyński 1999, Sozański 1999, Lasocki 2002, Bora 2007).
Składa się ona z następujących części:
a) wstępna (rozgrzewka) – jej celem jest zwiększenie funkcjonalnych możliwości organizmu, a tym samym stworzenie optymalnych warunków do wykazania największej zdolności do pracy (Lasocki 2002). Uzyskać to można poprzez ćwiczenia angażujące mięśnie całego ciała, wykonywane ze wzrastającą obszernością (zakresem) i dynamiką ruchów. Obejmuje ona zestaw specjalnie dobranych ćwiczeń, które zawodnik wykonuje świadomie, w celu przygotowania organizmu do oczekującej go aktywności ruchowej.
Podstawowe elementy rozgrzewki, to:
• trucht - podczas tego elementu powinno się kontrolować technikę ruchu zawodnika. Jest to doskonały moment do korygowania błędów, które występują podczas najprostszego (po marszu) sposobu poruszania się
• ćwiczenia ogólnorozwojowe – obejmują zestawy wielu środków treningowych (od najprostszych, do bardziej złożonych), których celem jest podnoszenie aktywności fizycznej i psychicznej zawodnika
• ćwiczenia specjalne - w zależności od tematu części głównej jednostki treningowej, stosuje się ćwiczenia, które swoją strukturą są do nich zbliżone
Część wstępna zajęć powinna charakteryzować się taką intensywnością, aby podnieść temperaturę mięśni, ale nie doprowadzić do ich zmęczenia. Czas trwania tej część jednostki treningowej, to 20-30 minut.
b) główna – w czasie, której realizowany jest podstawowy cel (temat) treningu – kształtowanie zdolności motorycznych, techniki ruch, czy taktyki. Może tu występować jeden lub kilka akcentów pracy. Uzależnione to jest od programu szkolenia sportowego. W tej części zajęć, zdecydowanie wzrastają parametry obciążenia treningowego (Sozański 1999, Bora 2008). Trwa ona 30-70 minut. Czas ten uzależniony jest tematyki treningu.
c) końcowa – celem jej jest „uspokojenie” organizmu po dużym wysiłku i chociaż częściowe zniwelowanie zmęczenia wywołanego zastosowanym obciążeniem treningowym (Sozański, Tomaszewski 1995). Stosuje się w niej indywidualne ćwiczenia gibkościowe oraz elementy biegowe tzw. roztruchtanie (kilka minut spokojnego, rozluźniającego truchtu). Czas trwania tej część jednostki treningowej, to 10-15 minut.
Zapominając o trzeciej części jednostki treningowej, znacznie utrudniamy proces regeneracji młodego organizmu po wysiłku. Ma to ogromne znaczenie, szczególnie podczas intensyfikacji zajęć np. w czasie zgrupowań sportowych.
*Piśmiennictwo dostępne u autora opracowania
Jednostka treningowa – stanowi najmniejszy, ale podstawowy i bardzo ważny element struktury czasowej szkolenia sportowego, szczególnie młodego zawodnika. Podczas jednostki treningowej zawodnik uczy się nowych czynności ruchowych, doskonali swoje umiejętności oraz podnosi na wyższy poziom pozostałe elementy, które decydują o skuteczności szkolenia sportowego.
Składa się ona z następujących części:
a) wstępna (rozgrzewka) – jej celem jest zwiększenie funkcjonalnych możliwości organizmu, a tym samym stworzenie optymalnych warunków do wykazania największej zdolności do pracy (Lasocki 2002). Uzyskać to można poprzez ćwiczenia angażujące mięśnie całego ciała, wykonywane ze wzrastającą obszernością (zakresem) i dynamiką ruchów. Obejmuje ona zestaw specjalnie dobranych ćwiczeń, które zawodnik wykonuje świadomie, w celu przygotowania organizmu do oczekującej go aktywności ruchowej.
Podstawowe elementy rozgrzewki, to:
• trucht - podczas tego elementu powinno się kontrolować technikę ruchu zawodnika. Jest to doskonały moment do korygowania błędów, które występują podczas najprostszego (po marszu) sposobu poruszania się
• ćwiczenia ogólnorozwojowe – obejmują zestawy wielu środków treningowych (od najprostszych, do bardziej złożonych), których celem jest podnoszenie aktywności fizycznej i psychicznej zawodnika
• ćwiczenia specjalne - w zależności od tematu części głównej jednostki treningowej, stosuje się ćwiczenia, które swoją strukturą są do nich zbliżone
Część wstępna zajęć powinna charakteryzować się taką intensywnością, aby podnieść temperaturę mięśni, ale nie doprowadzić do ich zmęczenia. Czas trwania tej część jednostki treningowej, to 20-30 minut.
b) główna – w czasie, której realizowany jest podstawowy cel (temat) treningu – kształtowanie zdolności motorycznych, techniki ruch, czy taktyki. Może tu występować jeden lub kilka akcentów pracy. Uzależnione to jest od programu szkolenia sportowego. W tej części zajęć, zdecydowanie wzrastają parametry obciążenia treningowego (Sozański 1999, Bora 2008). Trwa ona 30-70 minut. Czas ten uzależniony jest tematyki treningu.
c) końcowa – celem jej jest „uspokojenie” organizmu po dużym wysiłku i chociaż częściowe zniwelowanie zmęczenia wywołanego zastosowanym obciążeniem treningowym (Sozański, Tomaszewski 1995). Stosuje się w niej indywidualne ćwiczenia gibkościowe oraz elementy biegowe tzw. roztruchtanie (kilka minut spokojnego, rozluźniającego truchtu). Czas trwania tej część jednostki treningowej, to 10-15 minut.
Niestety, często część pierwsza i trzecia jednostki treningowej są traktowana nieodpowiednio i nieodpowiedzialnie przez wielu zawodników i trenerów, a to bardzo duży błąd.
Konsekwencją braku prawidłowej rozgrzewki, mogą być urazy (kontuzje), które znacznie zakłócają prawidłowy rozwój sportowy młodego zawodnika. Należy podkreślić również, iż nieodpowiednia rozgrzewka, znacznie utrudnia realizację części głównej zajęć.
Zapominając o trzeciej części jednostki treningowej, znacznie utrudniamy proces regeneracji młodego organizmu po wysiłku. Ma to ogromne znaczenie, szczególnie podczas intensyfikacji zajęć np. w czasie zgrupowań sportowych.
Warto, więc zwrócić uwagę, szczególnie u adeptów sportu, na prawidłową realizację zajęć treningowych. Znacznie ułatwi to efektywność szkolenia sportowego.
Piotr Bora
*Piśmiennictwo dostępne u autora opracowania
